Στο σταυροδρόμι θαλάσσιων διαδρομών που συνδέουν την Ελλάδα με την Ανατολή και την Αφρική, Η ΣΑΜΟΣ, εκεί που γεννήθηκε ο Πυθαγόρας, με τον Ηρόδοτο να στοχάζεται για το Πυθαγόρειο, το σημαντικότερο του κόσμου μας λιμάνι…
Να συμπυκνώσεις: ΣΑΜΟ, αρχαία Ελλάδα, πολιτισμό, Κούρο κολοσσικό, Μελίνα Μερκούρη, οίνο λιαστό, και μοσχάτο και ξηρό, αρχαίες ελιές το ελαιόλαδο της ευφορίας σε πράσινη γη, νερά καθάρια της Γαίας Μητέρας, μια καλοσύνη όλων των χρωμάτων να ποντίζει κάθε ανάμνηση πολέμου, θυμού, άρνησης και κακοβουλίας που σημάδεψαν τη σαμιακή ιστορία, ανασύροντας στην επιφάνεια του βάθους όλους τους λόγους να εκφραστείς…
Καλοκαίρι 2020
Βαθύ: Περιφερειακός δρόμος της πόλης… ο αέρας αλλιώς… Ψιλόλιγνοι αφρικανικής καταγωγής άνδρες σε ομάδες, τριών και πέντε ατόμων, διασχίζουν το οδόστρωμα… Κινήσεις βιαστικές… Αν δεν ξέρεις και δεν βλέπεις την επέκταση της πόλης σε σπιρτόκουτα απλωμένα κοντά, αν δεν ξέρεις για το ΚΥΤ, αν μπορούσες να σκεφτείς, θα υπέθετες πως βιάζονται να πάνε σε δουλειά… σε άλλη χώρα…
Κέντρο πόλης Βαθέος: Τρία ασυνόδευτα παιδιά, ηλικίας από 5 έως 10 ετών… ένα ξυπόλυτο , λιγνά πολύ, μέσα σε ρούχα αφρόντιστα κατευθύνονται με χορευτικές σχεδόν κινήσεις στην άκρη του λιμανιού.
Ένα χαμόγελο ευτυχίας του πιο αργού και μικρότερου στο μελαμψό του πρόσωπο φωτίζεται από κατάλευκα δόντια πίσω από καλοσχηματισμένα χείλη, με το φως να ανεβαίνει στα τεράστια μάτια του.
Κέντρο Υποστήριξης Ψυχικής Υγείας Σάμου: Δύο μαυροφορεμένες γυναίκες αναμένουν καρτερικά στην είσοδό του. Να αναρωτιέται κανείς πώς δεν είναι κάθιδρα τα συννεφιασμένα πρόσωπα από τη ζέστη που στοιχειώνει τη στιγμή… που κοιτιούνται κατάματα και συνομιλούν στην πιο δυνατή απόηχη γλώσσα σιωπής…
Με την ευμάρεια του «επισκέπτη για λίγο» η στάση στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Βαθέως στιγματίζεται αυτή τη φορά από 3 άλλους μετανάστες αραβικής καταγωγής. Καθισμένοι στην πλατεία του χώρου του Δημαρχείου εγκαταλείπουν σκουπίδια με φαγητό που τους περίσσεψε στον φράχτη. Πιο κει, μια άλλη ομάδα μιλά δυνατά με ένταση διαφωνίας μα η παρέμβαση του Κούρου ξαφνικά… μια πύλη στην ενάργεια για τη μετάβαση στην ιστορία αλλιώς. Συγκρούσεις: πολιτισμικές, κοινωνικές, οικονομικές.
Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις: Μαρτυρίες για βιαιοπραγίες καταμεσής του δρόμου, επιθέσεις στους άλλοτε ασφαλείς Βαθιώτες, η τσάντα του ώμου συχνή λεία σαν πορεύονται με το βάρος των φορολογικών νέων, τα ρούχα που άπλωσε χθες στο μπαλκόνι δεν είναι εκεί. Τα πράγματα στο σπίτι λείπουν και το ξενοδοχείο που έμεινε ακίνητο στην κίνηση του θέρους να μη βρει της πανδημίας το κακό από της πολλής ανησυχίας τη φροντίδα, γύμνωσε και ο ξενοδόχος έμεινε μόνος να αναζητά σε εικόνες ό,τι δεν υπήρχε πια… μόνο τοίχοι του…
Κι οι ελιές στο χωράφι δεν είναι εκεί… Δρεπάνια απελπισίας βρήκαν λύσεις… Και στο Νοσοκομείο η σειρά χάθηκε. Συνοδεύεται ο αλλοδαπός από την εκπρόσωπο ΜΚΟ και προηγείται η κοπέλα… κοπέλα σε κοθόρνους που βιάζεται μα ο αλλοδαπός τη χρεία της έχει, της επικοινωνίας… και παίρνουν τη σειρά. Το Νοσοκομείο είναι και τόπος για πολλά ακόμα αλλά όχι για απόδοση λογαριασμού, εξηγήσεις, διαφάνεια… μερικές μόνο από τις αξιώσεις όσων τη σειρά χάνουν έναντι των ΜΚΟ. Και δεν χάνουν μόνο αυτή. Τα μεροκάματα στους αμπελώνες ζητούν χέρια φθηνά εργατικά και τα χέρια των ξένων του ΚΥΤ δουλεύουν στον σκληρό ήλιο για μισό του Έλληνα μεροκάματο… Ήλιος σκληρός… δεν κάνει διακρίσεις… Στους Μυτιληνιούς χωριό της ενδοχώρας πεντέμισι χιλιόμετρα μακριά από τη γενέτειρα του Πυθαγόρα, έχει στηθεί το νέο ΚΥΤ… Να χωρέσει ανθρώπους σε καινούρια σπιρτόκουτα.. Επίταξη ή ενοίκιο?
ΣΑΜΟΣ: Όπου κι αν την κοιτάξεις περίσσευμα ομορφιάς που οι οφθαλμοί δεν χορταίνουν… Ανεβαίνοντας τον δρόμο για Καρλόβασι… η εναλλακτική πηγή των τεράστιων ελικώνων κλέβει την πρώτη ματιά αντί του υπομονετικού όρους Κέρκη με την Άμπελο να κοιτάζει. Ο Παγώνδας, παραπέρα, ορεινό χωριό, απολαμβάνει τη σιέστα ενός μεσημεριού με τα τρία καφενεία να σκέπει ο αγέρωχος πλάτανος που είδε νεκρούς πολλούς από τους χωριανούς από τη χρήση φυτοφαρμάκων… Χώρα… αρχαία παλιά πρωτεύουσα του νησιού… Στέκει σοφή από το Ηραίο που κοιτάζει, το Πυθαγόρειο που ακούει τον αντίλαλο της σπηλιάς του Πυθαγόρα… Χώρα η χώρα μου! Τα σπίτια του οικισμού ταπεινά. Κατώι – ανώι… δύο δωμάτια στις αρχές του εικοστού αιώνα στέγαζαν τετραμελή τουλάχιστον οικογένεια. Και Καρλόβασι με την καρέκλα του Γιάννη Ρίτσου και Ευπαλίνειο Όρυγμα και αρχαίο Θέατρο και ξανά πίσω στην ιερά Οδό με τα αναθήματα να τη διακοσμούν για την τιμή στη θεά Ήρα…
Το ΦΩΣ του κόσμου σε δεσμίδες και μία που φωτίζει τον Πύργο του Λυκούργου Λογοθέτη… Η Επανάσταση της αγέρωχης Σάμου τράφηκε σε τούτον τον Πύργο κι η Ιστορία χάραξε σπιθαμή προς σπιθαμή τους δρόμους του Πυθαγορείου με την ολόθερμη υποστήριξη του επί τέσσερις τετραετίες Δημάρχου του, Νικολάου Μάρκου, που σε τυχαία συνάντηση μού διηγήθηκε με περίσσεια συγκίνησης τον εορτασμό της ανακάλυψης του ΚΟΥΡΟΥ με την παρουσία της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη στο νησί!
ΣΑΜΟΣ - ΧΩΡΑ… η χώρα μου
Το καλοκαίρι δεν είναι πια εδώ…
Μα το νησί της Σάμου ζωντάνεψε πολλή μνήμη… ανέσυρε πολλή ελπίδα, ενέργεια και Δύναμη στάζοντας ΦΩΣ και πολλές υποσχέσεις για όσα μπορούν και θα γίνουν σε χρεωμένο του αρχαίου χρόνου λογαριασμό…
Λιαστό κρασί που της κοινωνίας τα θεία γλυκαίνεις...
Η κοινωνία της Σάμου σηκώνεται στον Νέο Κόσμο από το ύψος του Κούρου, την Ιερά Οδό της Ήρας, τον τόπο του Ρίτσου, του Κέρκη το δέος… Δεν υπάρχει κανείς και τίποτα πιο δυνατό από τούτα τα Φώτα!
Σάμος… η Χώρα μου…
Έλενα Καραγεωργοπούλου
6/9/2020
